Çelik, demir (Fe) ve karbon (C) alaşımıdır. İçeriğinde karbonun yanı sıra çeşitli alaşım elementleri ve empürite (istenmeyen) elementler bulunur. Çeliğin mekanik ve fiziksel özelliklerini belirleyen en önemli faktörler, kimyasal bileşimi ve iç yapısıdır.
Çeliğe belirli oranlarda alaşım elementleri eklenerek ya da ısıl işlemler (ıslah, normalizasyon vb.) uygulanarak, kullanım amacına uygun şekilde farklı özellikler kazandırılabilir. Bu sayede yüksek mukavemet, aşınma direnci, korozyon dayanımı, işlenebilirlik ve kaynaklanabilirlik gibi özellikler çeliğe kazandırılır.
Çeliğin Kimyasal Bileşimi
Çelik üretimi sırasında bazı elementler doğal olarak hammaddeden kaynaklanırken, bazıları özel alaşımlar şeklinde ilave edilir.
✅ Üretim sürecinden gelen elementler:
- manganez (mn)
- fosfor (p)
- kükürt (s)
- silisyum (si)
✅ İlave edilen alaşım elementleri:
- krom (cr): sertlik, aşınma direnci ve korozyon dayanımını artırır
- nikel (ni): mukavemet ve darbe dayanımını güçlendirir
- molibden (mo): yüksek sıcaklık direnci sağlar
- vanadyum (v): tane yapısını incelterek mekanik özellikleri geliştirir
Bu elementler, ferro-alaşımlar halinde istenilen oranlarda çeliğe eklenerek mekanik ve kimyasal özellikleri optimize edilir.
Çeliğin Temel Özellikleri
Çelikler, kullanım amacına bağlı olarak ısıl işlemlere duyarlı malzemelerdir. Kimyasal bileşimlerinin yanı sıra uygulanan ısıl işlemler, çeliğin sertlik, mukavemet, fiziksel ve elektriksel özelliklerini, ayrıca korozyona ve yüksek sıcaklığa dayanımını belirler.
✅ Çeliğin en önemli özellikleri:
- ısı ile şekillendirilebilirlik: belirli sıcaklıklara kadar ısıtıldığında kolayca şekil alabilir.
- ısıl işlemle mukavemet kazandırılabilirlik: uygun ısıl işlemler ile sertliği ve mekanik dayanımı artırılabilir.
- kaplanabilirlik: metal kaplama, emaye, boyama ve plastik kaplama gibi yüzey işlemlerine uygundur.
- kaynaklanabilirlik: kimyasal kompozisyona bağlı olarak farklı kaynak teknikleriyle birleştirilebilir.
- yüksek sıcaklık dayanımı: alaşım elementi içeren çelikler, yüksek sıcaklıklarda dahi mukavemetini koruyabilir.
Atahan Ağır Metal Çelik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. olarak, yüksek kaliteli çelik çözümleri sunarak sanayiye dayanıklı ve uzun ömürlü malzemeler sağlamaya devam ediyoruz. Güçlü, dayanıklı ve işlenebilir çelik çeşitlerimizle her sektöre özel çözümler sunuyoruz.
